بندگان مشتاق سرمایه

اسپینوزا و مارکس در باب میل

فردریک لوردون

مترجم: فؤاد حبیبی و امین کرمی

تهران، علمی و فرهنگی،۱۳۹۷

چرا انسان‌ها برای انسان‌هایی دیگر کار می‌کنند؟ این پرسش به‌ظاهر ساده و ابتدایی در قلب بحث فردریک لوردون قرار دارد. لوردون برای تکمیل پاسخ‌های ناتمام مارکس، خصوصاً در برابر منظرة گیج‌کنندة مستخدمانی متعهد و مشتاق، قسمی «انسان‌شناسی اسپینوزیستی» را به کار می‌بندد که نقش بنیادین تأثیرات و انفعالات را در رابطة استخدامی آشکار می‌کند و استثمار سرمایه‌دارانه را به منزلة تصرف و قالب‌ریزی دوبارة میل مجدداً مفهوم‌پردازی می‌کند. قسمی خوانش سرتاسر ماتریالیستی از اخلاق اسپینوزا به لودرون اجازه می‌دهد پنبة تمام تصورات در باب خودمختاری و خود-تعّینی فردی را بزند؛ در عین حال که هم‌زمان ایده‌های آزادی سیاسی و رهایی از بند استثمار سرمایه‌دارانه را حفظ می‌کند. بندگان مشتاق سرمایه طرحی است متهورانه برای بازاندیشی در سرمایه‌داری و فراروی از آن بر مبنای تجربة معاصر از کار. فردریک لوردون در بندگان مشتاق سرمایه با مفروض گرفتن بخش اعظم تحلیل مارکس در باب ساختارهای کلان و ابژکتیو بسیج سرمایه‌دارانه، به چیستی و مختصات بندگی رداخته و به لطف آرای اسپینوزا آن را از دام سوبژکتیویسم و فردگرایی نهفته در بحث لابوئسی نجات داده است. لوردون علاوه بر شناخت ابژکتیو ساز و کارهای بندگی_که به‌درستی آن را نه امری خودخواسته، بلکه «شورمندانه» و «مشتاقانه» می‌خواند_ برای پاسخ به پرسش تعیین‌کنندة عوامل انسان‌شناختی و عاطفی چرایی ماندگاری و تداوم سرمایه‌داری، به قرائتی بدیع و تأمل‌برانگیز از اخلاق متوسل می‌شود تا نسخه‌ای امروزی و معاصر از تحلیلی انتقادی و رهایی بخش از بندگی انسان به دست دهد.